In Hengelo worden momenteel zo’n kleine duizend woningen verwarmd met het warmtenet met restwarmte van Nobian, die het afneemt van afvalverwerker Twence. De warmte die Twence levert is echter groot genoeg om een groot deel van de gemeente te voorzien. Via een zogeheten WUP (Wijkuitvoeringsprogramma) wil de gemeente het voor elkaar krijgen om in 2050 van het gas af te zijn.

Het  bedrijf Twence produceert warmte uit niet-herbruikbaar restafval en biomassa, te weten niet-herbruikbaar afvalhout. Het warmtenet van het bedrijf zou 100.000 woningen in de regio Twente kunnen verwarmen. De gemeente Hengelo wil dat aandeel gebruiken om de stad van warmte te voorzien, naar verwachting wil 60 procent hier gebruik van maken.

Naast het warmtenet zijn er nog twee alternatieven waarmee de gemeente van het gas af kan gaan.  Een volledig op elektriciteit draaiende warmtepomp en een warmtepomp die op groen gas werkt. Waterstof is vaak aangedragen als alternatief door inwoners. “Dat is nooit helemaal afgeschoten, maar wij verwachten dat waterstof geschikter is voor de mobiliteitssector”, zegt Hans Schoolderman, procesregisseur Gebouwde Omgeving bij de gemeente.

Het project om een warmtenet in Hengelo loopt al meer dan tien jaar en heeft veel uitdagingen gekend. Inwoners wilden niet dat ze van een partij afhankelijk waren en wilden keuzevrijheid hebben. Ook de hoge prijs van een warmtenet zorgde voor onrust. Om aan de wens van de inwoners te voldoen werd in maart van dit jaar door het college ingestemd met een WUP waarbij per buurt gekeken gaat worden hoe inwoners daar op een haalbare en betaalbare manier van het gas af kunnen.

Gesprekken
De wijk De Nijverheid en het gebied rond het Twentekanaal zijn als eerste uitgekozen om te gaan onderzoeken hoe die gebieden, met de beschikbare opties, van het gas af gaan. “Vervolgens gaan we de andere buurten van Hengelo onder handen nemen”, zegt Schoolderman. “We proberen nu veel realistischer te kijken naar wat haalbaar is ten opzichte van vroeger.”

“We kijken nu niet heel zwart-wit naar waar de wijk van een grens loopt”, voegt Imke Lammers, procesregisseur energie infrastructuur bij de gemeente Hengelo. “We kijken meer naar logische eenheden. Overigens dwingen we niemand om hier aan mee te doen. Als mensen iets anders willen, kijken wij vooral hoe we hen daarbij kunnen helpen. De oorlog in Oekraïne heeft mensen ook wel de ogen geopend, toen de gasprijzen sterk omhoog gingen, dus de welwillendheid is toegenomen.”

De gemeente moet ontzettend veel gesprekken met de inwoners voeren in het kader van het WUP. “De berichtgeving rond Vattenfall en Eneco, die zich terugtrekken uit plannen om warmtenetten aan te sluiten, die worden natuurlijk wel opgepikt door onze inwoners”, zegt Schoolderman. “We horen hun zorgen daarover. Ze willen weten of dat in Hengelo ook gaat gebeuren. Dan moet je die mensen proberen gerust te stellen.”

“Dat doen we door mensen te vertellen dat er in Hengelo sprake is van een compleet andere situatie”, gaat Schoolderman verder. “We hebben een luxepositie in Hengelo met een warmtebron als Twence. Bij sommige warmtenetten moet een centrale is de warmte aanmaken, door bijvoorbeeld gas of biomassa te verstoken. In Hengelo hebben we al een centrale die afval verbrandt, dus er komt al warmte vrij.”

Planning
Om de ingewikkelde materie inzichtelijk te maken voor burgers maakt de gemeente onder meer infographics. “Er zitten ingewikkelde berekeningen achter de warmtenetten- en pompen”, zegt Lammers. “Door dat duidelijk uit te leggen kan je mensen overhalen om een keuze te maken hoe ze van het gas af willen.”

“We hebben het afgelopen half jaar een gereedschapskist ontwikkeld voor iedereen die bijvoorbeeld zelf met isoleren wil beginnen”, zegt Schoolderman. “Dat is gefinancierd uit het potje van Specifieke Uitkeringen (SPUK). Zo geef je inwoners het handelingsperspectief om mee te doen. Dus als je zelf alvast iets wil doen, kan je aan de slag met de gereedschapskist.”

Hoe ziet de planning er verder uit? “Wij mikken erop om in de eerste twee kwartalen van 2025 een duidelijke visie te hebben”, zegt Schoolderman. “Vervolgens hebben we zes tot acht jaar om een warmtenet te realiseren. Ik heb het gevoel zeker dat het goed gaat komen. Het warmtenet van Hengelo is al uitgeroepen tot het meest innovatieve van Nederland. Ik ben overtuigd dat we dit project een mooi vervolg gaan geven en dat het een succes wordt.”