Schimmelvorming, hoofdpijn en concentratieproblemen zijn enkele voorbeelden van de gevolgen van een slecht binnenklimaat. De oorzaak hiervan ligt vaak in het gebrek aan een natuurlijke aanvoer van verse lucht, wat leidt tot een hoog CO2-niveau en een hoge relatieve luchtvochtigheid. Daarnaast wordt het probleem verergerd doordat huizen tijdens het isoleren steeds meer kierdicht worden gemaakt. Om deze uitdaging aan te pakken, biedt Technea de Fresh Rdecentrale ventilatie units met warmteterugwinning aan, ontwikkeld door de Nederlandse fabrikant Fresh-r.

“Voor particulieren en installateurs waren de problemen als gevolg van kierdichting tot vijf jaar geleden relatief onbekend terrein”, zegt Coen Borren, manager bij Fresh-r. “Er is meer bewustzijn gekomen tijdens de coronapandemie en omdat bewoners schimmelproblemen ervaren doordat ze luchtroosters dichthouden om energie te besparen. Schimmelproblemen leveren gezondheidsproblemen op en het is ook slecht voor je huis.”

“Uit cijfers blijkt dat een op de vijf woningen te maken heeft met schimmelvorming”, zegt Karstin Oenema, marketeer bij Technea. “Maar ook een te hoog CO2- of fijnstof gehalte is een reden om te gaan ventileren. Van te veel CO2 word je bijvoorbeeld suffer en minder scherp in je hoofd. Fijnstof vormt vooral een probleem voor mensen die aan een drukke weg met veel verkeer wonen of werken.”

“Uit onderzoeken naar de kwaliteit van het binnenklimaat blijkt dat een op de zeven woningen de fijnstoflimiet overschrijdt”, gaat Oenema verder. “Isoleren, in combinatie met ventilatie en warmteterugwinning, wordt dan een hele aantrekkelijke optie.”

Raam open
Is simpelweg een raampje open zetten geen optie? “Het is eigenlijk contraproductief om het raam open te zetten, vooral in de koudere seizoenen”, zegt Borren. “Dat kan een half uurtje, maar eigenlijk moet het de hele dag openstaan om hetzelfde effect van onze units te realiseren.”

“Schimmel ontstaat vaak op plekken waar regelmatig condensatie plaatsvindt”, legt Borren uit. “Als vochtige lucht afkoelt kan deze minder vocht bevatten en ontstaan er druppeltjes, vergelijkbaar met wat je ziet in de badkamer. Afkoeling vindt plaats op ramen of koude stukken muur en ook wanneer er koude lucht het huis in komt. Hierdoor ontstaat meer condensatie wat uiteindelijk leidt tot schimmelvorming in huis. Ventilatie met warmteterugwinning voorkomt dat.”

“Daarnaast verlies je met ventilatie door een open raam een hoop warmte wat nadelig is voor de energierekening”, voegt Oenema toe. “Een ander voordeel van ventilatie met warmteterugwinning is dat de luchtroosters gesloten kunnen blijven. Hierdoor voorkom je koudeval, wat zowel het comfort als de efficiëntie van vloerverwarming ten goede komt.”

Is centrale ventilatie met warmteterugwinning geen optie? Volgens Oenema wel. “Maar een dergelijk systeem zit meestal op zolder. Als je dat met de rest van het huis wil verbinden moet je gaten door de verdiepingen gaan boren. Dat kan natuurlijk, maar het is best een grote klus.”

Hoe werkt de decentrale ventilatie unit precies? “De unit ververst continu de lucht in de kamer”, zegt Borren. “Hierbij voert het vervuilde en vochtige lucht af van binnen naar buiten. Deze lucht komt langs verschillende sensoren voor CO2, relatieve luchtvochtigheid, temperatuur en optioneel voor fijnstof. Op basis van de waardes vanuit deze sensoren berekent een slim regelsysteem in de unit continu het dauwpunt, het temperatuurpunt waarbij vochtneerslag optreedt.”

Op basis van die cijfers wordt het ventilatievolume automatisch opgeschakeld en gaat de ventilator omhoog of omlaag. Het is dus een automatisch en vraaggestuurd systeem, geeft Borren aan. Als je niet thuis bent, schakelt de unit zelfstandig terug naar de laagste stand. Zit je met veel mensen in een ruimte, dan gaat de stand automatisch omhoog. Hij past zich aan op de situatie van het binnenklimaat.

Volgens Borren en Oenema kan de unit in alle soorten gebouwen worden toegepast. Denk aan kierdichte huizen, appartementen, kantoren en modulaire woningen. “Bovendien is het echt een uitkomst bij het seriematig verduurzamen van het woonbestand van woningcorporaties. Een installateur kan namelijk al snel vijf tot zeven woningen per dag voorzien van een decentrale ventilatie unit”, zegt Oenema.

Borren merkt op: “We zien steeds vaker dat in grondgebonden woningen en appartementen de woonkamer en keuken van een decentrale unit worden voorzien. De slaapvertrekken en badkamer worden conventioneel maar vraaggestuurd geventileerd. In de woonkamer kan de meeste energie- en comfortwinst behaald worden.”

Ontwikkelingen
“De unit is nu acht jaar op de markt en sindsdien hebben we hem kleiner gemaakt”, zegt Borren. “Daar willen we de komende jaren meer stappen in zetten. Er komt ook een versie die nog minder geluid maakt, al maakt de huidige unit niet veel geluid.”

“Ik vertel mijn klanten altijd dat deze unit drie belangrijke doelen dient”, concludeert Borren. “Ten eerste streven we naar een gezonder binnenklimaat door middel van het verlagen van het CO2-gehalte en het voorkomen van schimmel of verlagen van fijnstofniveaus.”

Het tweede is comfort; de unit zorgt ervoor dat je geen last meer hebt van koudeval vanuit luchtroosters, waardoor het binnenklimaat comfortabeler wordt. En ten derde, energiebesparing. Klanten vragen me vaak naar de terugverdientijd. Die is niet zo goed als bij zonnepanelen, dat geef ik toe.”

“Maar je koopt deze unit niet alleen voor de energiebesparing; de andere voordelen zijn net zo belangrijk”, besluit Borren. “In sommige huizen is schimmel het grootste probleem, maar er zijn meerdere de redenen om beter te ventileren."