Om grondstofgebruik te beperken is vraagvermindering belangrijker dan recycling

03.09.2024 Evelien Schreurs

Om grondstofgebruik te beperken is vraagvermindering belangrijker dan recycling

In een nieuw rapport onderzoekt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op welke manier Nederland de vraag naar grondstoffen kan terugdringen. De vraag naar grondstoffen in Nederland stijgt, maar dat heeft een negatieve impact op klimaat en milieu. Ook maakt de import van grondstoffen Nederland meer afhankelijk van andere landen.

In het onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen drie productgroepen: plastic verpakkingen (RIVM), energietechnologieën (CML) en woningen (TNO). Volgens het PBL heeft circulariteit bij geen van de drie productgroepen prioriteit. Bij woningen gaat het voornamelijk om meer woningen bouwen, en bij de energietransitie gaat het over het opwekken van meer groene stroom. Verder zijn circulaire alternatieve vaak duur en op zo’n manier ontworpen dat ze vaak niet geschikt zijn voor circulair gebruik, volgens PBL.

Het grondstofgebruik in Nederland neemt al jaren toe, bijvoorbeeld voor de energietransitie en het bouwen van nieuwe woningen, en is daarbij steeds afhankelijker geworden van import. Volgens het PBL zal het grondstofgebruik minder hard stijgen als er gebruik wordt gemaakt van de vier circulariteitsstrategieën: verminderen van de vraag (bijvoorbeeld door producten te delen of te huren), levensduurverlenging (bijvoorbeeld door hergebruik en reparatie), recycling en het vervangen van fossiele en minerale grondstoffen door biogrondstoffen.

Volgens het rapport is vraagvermindering de belangrijkste manier om grondstofverbruik te minderen. Recycling alleen is niet genoeg, omdat de vraag naar materiaal groter is dan materiaal dat beschikbaar komt uit recycling.

Het rapport adviseert om circulariteit te verbinden aan andere opgaven en vraagstukken, producten op zo’n manier te ontwerpen dat ze meer geschikt zijn voor circulariteit, om alle verschillende circulaire oplossingen toe te passen, productgerichte aandacht te hebben in beleid en in te zetten op beschikbaarheid van data en informatie over (circulariteit van) verschillende producten.